Partneralimentatie: niet alleen de duur verandert in 2020

Eerder werd al duidelijk dat de wettelijke duur van de partneralimentatie voor nieuwe scheidingen verandert, namelijk van 12 tot maximaal 5 jaar. Maar vanaf 2020 gaat ook de fiscale aftrek van partneralimentatie omlaag voor de alimentatieplichtige die in de hoogste belastingschijf valt. Deze maatregel treft dus niet alleen nieuwe scheidingen, maar ook scheidingen van vóór 2020. 

 
Met ingang van 1 januari 2020 vindt er een verlaging plaats van het toptarief waartegen de persoonsgebonden uitgaven aftrekbaar zijn. Hieronder valt ook de partneralimentatie. Dit zal geleidelijk verlopen, maar uiteindelijk zal in 2023 de partneralimentatie slechts aftrekbaar zijn tegen het basistarief. Er wordt namelijk een ‘tweeschijvenstelsel’ ingevoerd, met een gezamenlijk
basistarief (37,35% in 2020) voor inkomens tot en met € 68.507 en een toptarief (49,50% in 2020)
voor inkomens boven de € 68.507.
 
Een overzicht van de tarieven voor belastingplichtigen jonger dan de AOW-leeftijd:
Box 1     2019      2020
1e schijf 36,65 % 37,35 %
2e schijf 38,10 % 37,35 %
3e schijf 38,10 % 37,35 %
4e schijf 51,75 % 49,50 %
Netto lasten stijgen
Voor de alimentatieplichtige die een inkomen heeft boven de € 68.507, heeft deze maatregel dus
gevolgen. Het netto besteedbaar inkomen zal wel hoger worden door de verlaging van de
belastingtarieven in box I, maar door de verlaging van de aftrek van partneralimentatie zullen de
netto lasten ook hoger worden. Door de verlaging van de aftrek wordt het fiscale voordeel namelijk lager. Wanneer de hoogte
van de bruto partneralimentatie gelijk blijft maar het fiscale voordeel lager wordt, zullen de netto lasten voor alimentatieplichtige dus stijgen.
Wat zijn de verwachtingen?
Dit zijn de verwachte ontwikkelingen wat betreft het beperken van het aftrektarief partneralimentatie:
2019: maximaal aftrektarief 51,75%
2020: maximaal aftrektarief 46,0%
2021: maximaal aftrektarief 43,0%
2022: maximaal aftrektarief 40,0%
2023: maximaal aftrektarief 37,10%
Let op: deze maatregel is alleen van toepassing op alimentatieplichtigen in de hoogste schijf; bij een inkomen van meer dan € 68.507.

Ondernemers
Bovendien wordt de zelfstandigenaftrek vanaf 2020 verlaagd met acht stappen van € 250 en een stap van €
280, dus van € 7.280 in 2019 naar € 5.000 in 2028.
Afkoop van partneralimentatie wordt de komende jaren steeds ongunstiger. De alimentatiegerechtigde gaat namelijk netto minder overhouden dan de alimentatieplichtige netto betaalt
Duur partneralimentatie
Zoals eerder al in het nieuws kwam, verandert ook de duur van de partneralimentatie. Deze nieuwe wet geldt alleen voor nieuwe scheidingen waarvan het verzoekschrift op of na 1 januari 2020 wordt ingediend.
 
Uitzonderingen
De hoofdregel is dat de duur van de partneralimentatie gelijk is aan de helft van de duur van het
huwelijk, met een maximum van 5 jaar. Maar er zijn uitzonderingen:
• Indien op het tijdstip van indiening van het verzoek tot echtscheiding de duur van het huwelijk
langer is dan 15 jaar en de leeftijd van de alimentatiegerechtigde ten hoogste 10 jaren lager is dan
de AOW gerechtigde leeftijd, eindigt de verplichting tot het verstrekken van partneralimentatie
niet eerder dan het tijdstip waarop de alimentatiegerechtigde de AOW-gerechtigde leeftijd heeft
bereik.
• Indien op het tijdstip van indiening van het verzoek tot echtscheiding de duur van het huwelijk
langer is dan 15 jaar en de alimentatiegerechtigde geboren is op of voor 1 januari 1970 en diens
leeftijd meer dan 10 jaar lager is dan de AOW gerechtigde leeftijd, dan eindigt de verplichting tot
het verstrekken van partneralimentatie na 10 jaar. Deze uitzondering komt wel na 7 jaar te
vervallen na inwerkingtreden van de wet.
• Indien de uit het huwelijk van partijen geboren kinderen de leeftijd van 12 jaar nog niet bereikt
hebben, dan eindigt de verplichting tot het verstrekken van partneralimentatie pas als het jongste
kind de leeftijd van 12 jaar heeft bereikt (dus maximaal 12 jaar)
• Bij samenloop van de omstandigheden geldt de langste termijn.

Hardheidsclausule
De nieuwe wet introduceert een iets lichter toetsingskader voor een verlengingsverzoek na afloop
van de termijn. Voor schrijnende gevallen kan de duur van de partneralimentatie langer zijn. In
het amendement van Van Nispen en Van Dam wordt meer duidelijkheid gegeven aan welke gevallen
hier gedacht kan worden:
• Alimentatiegerechtigden die voor of tijdens het huwelijk arbeidsongeschikt of ziek zijn geworden;
• Alimentatiegerechtigden die kunnen aantonen dat zij er alles aan hebben gedaan om hun
achterstand op de arbeidsmarkt, die het gevolg was van keuzes en taakverdeling binnen het
huwelijk, in te lopen maar er desondanks niet in zijn geslaagd;
• Alimentatiegerechtigden die de zorg dragen voor een gehandicapt of ernstig ziek (minder- of
meerderjarig) kind, of die langdurig en intensief belast zijn met mantelzorg voor andere (schoon)familieleden.